Heb jij je wilsverklaring al geregeld? Het is waarschijnlijk geen onderwerp waar je lang bij stil wil staan. Toch is het belangrijk om jouw wensen rondom zorg en medische behandelingen tijdig vast te leggen. Zo kunnen jouw wensen worden gerespecteerd als je zelf geen beslissingen meer kunt maken vanwege wilsonbekwaamheid. Om extra aandacht te vragen voor wilsonbekwaamheid en het nut en de noodzaak van een wilsverklaring is de Week van de wilsverklaring in het leven geroepen.
In een wilsverklaring leg je vast wat jouw wensen zijn rondom medische behandelingen en keuzes rondom je levenseinde, voor het geval je zelf geen keuzes meer kunt maken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als je in coma ligt, een ernstig auto-ongeluk krijgt, of dementie hebt. Wil je liever niet gereanimeerd worden? Wil je juist wel of geen chemotherapie ondergaan, overweeg je euthanasie in bepaalde situaties? Allemaal vragen die belangrijk zijn in een wilsverklaring. Wacht daarom niet te lang, neem de tijd om over je wensen na te denken en bespreek ze met je naasten.
Het belang van een wilsverklaring
Met een wilsverklaring kun je de controle houden over jouw zorg en behandeling op momenten dat je zelf geen beslissingen meer kunt maken. Ook zorg je ervoor dat naasten niet voor moeilijke keuzes komen te staan. Heb je geen wilsverklaring opgesteld en wordt je wilsonbekwaam, dan komt de verantwoordelijkheid bij naasten te liggen. Maar zij hebben geen idee wat jouw wensen zijn rondom zorg en behandeling. Een wilsverklaring zorgt ervoor dat er duidelijkheid is, zodat jouw wensen gerespecteerd kunnen worden.
Welke wilsverklaringen zijn er?
Er zijn verschillende soorten wilsverklaringen die allemaal een ander aspect van jouw medische wensen vastleggen. Deze verschillende aspecten kun je tegelijk opstellen, zodat je zoveel mogelijk van jouw wensen vastlegt, wat zorgt voor duidelijkheid bij je naasten en zorgverleners.
1.Behandelverbod
In deze verklaring geef je aan welke behandelingen je wel of niet wil ondergaan. Dit kan gaan om het weigeren van levensverlengende behandelingen zoals kunstmatige beademing of operaties.
2.Niet-reanimeren verklaring
In een niet-reanimeren verklaring geef je aan in welke situaties je wel of niet gereanimeerd wilt worden in het geval van een hartstilstand. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat je niet gereanimeerd wilt worden, als de kwaliteit van leven ernstig zou worden aangetast, bijvoorbeeld door hersenschade. Om zorgverleners duidelijk te maken dat je niet gereanimeerd wilt worden, kun je een niet-reanimerenpenning dragen. Hiermee verbied je artsen en andere zorgverleners onder alle omstandigheden om jou te reanimeren. Informeer je wel goed over de gevolgen van het dragen van deze penning en bespreek de risico’s en gevolgen van niet-reanimeren met je huisarts.
3.Euthanasieverzoek
In een euthanasieverzoek leg je vooraf vast in welke situaties je euthanasie wilt. Het vervangt bij wilsonbekwaamheid het mondelinge verzoek. Jijzelf bent de enige die een verzoek kan doen, ook als je wilsonbekwaam bent en ondraaglijk en uitzichtloos lijdt. Een euthanasieverzoek betekent niet dat het ook altijd uitgevoerd wordt. Artsen maken een zorgvuldige afweging en mogen dit verzoek weigeren.
4.Volmacht
Een volmacht is een verklaring waarin je een vertegenwoordiger aanstelt die namens jou medische beslissingen mag nemen als je dat zelf niet meer kunt. Dit kan vooral handig zijn in complexe situaties die niet volledig in een wilsverklaring kunnen worden vastgelegd. Jouw vertegenwoordiger mag niet om euthanasie vragen. Dit mag alleen jij doen in een euthanasieverzoek.
Zo stel je een wilsverklaring op
Er is geen vaste vorm waarop jij je wensen opschrijft in een wilsverklaring. Dit mag dus gewoon een A4'tje zijn waarop je je wensen hebt geschreven, maar ook op internet vind je verschillende voorbeelden of digitale versies die je kunt invullen. Wel is het belangrijk dat je je wensen zo concreet en duidelijk mogelijk opschrijft, zodat een arts niet kan twijfelen over wat jij bedoelt. Een wilsverklaring is geldig wanneer je volledige voor- en achternaam, de datum waarop je de verklaring hebt opgesteld en je handtekening erop staan.
Als je al je wensen hebt opgeschreven en de verklaring ondertekend hebt, is het belangrijk om je arts, vertegenwoordiger en/of familieleden ook een kopie te geven. Zo weten zij duidelijk wat jouw wensen zijn en kan daar geen verwarring over ontstaan.
Een wilsverklaring blijft altijd geldig, maar het is verstandig om regelmatig naar je verklaring te kijken omdat je mening over medische behandelingen of je situatie kan veranderen. Zijn er dingen veranderd? Stel dan altijd een nieuwe wilsverklaring op. Dit voorkomt dat je wensen verouderen of niet meer bij je huidige situatie passen.
