Salt in the air, sand in my hair. Zon, zee en strand, maar dan net even anders. Reisjournaliste Yvonne Dudock en fotografe Nicole Franken maakten een roadtrip langs de Deense noordwestkust, op zoek naar lange stranden, steile klifs en Cold Hawaii.
Wolken drijven voorbij in de blauwe lucht, twee meeuwen vliegen krijsend op. Nog een laatste duin en dan ligt het strand voor ons, lang en leeg. Schelpen knisperen onder onze voeten als we langs de branding wandelen. Even later staan we op een smalle landtong die door de vloed snel nog smaller wordt. Rechts kabbelt het water van het Kattegat. Links is de zee woest en ruig, vol golven met witte koppen erop; het Skagerrak. En recht voor ons botsen beide zeeën op elkaar, letterlijk. Dit is Grenen, het noordelijkste puntje van Denemarken en het begin van onze roadtrip.
Wandelend zand
Met het zand nog aan onze voeten slenteren we door het even verderop gelegen Skagen, een oud vissersdorp. In de typisch gele huisjes met witte kozijnen en rode daken vind je tegenwoordig talloze leuke winkeltjes, cafés en restaurantjes. En niet te vergeten de vele galeries. Eind 19e eeuw trokken namelijk veel kunstenaars hier heen, aangetrokken door het bijzondere licht op deze plek.
Aan het einde van de middag staan we bij Råbjerg Mile, dat net onder Skagen ligt. Dit gigantische duin is zo’n 40 meter hoog en meer dan een kilometer breed en lang. Eigenlijk is het een aaneenschakeling van glooiende duinen, die in het late zonlicht mooi goudgeel kleuren. De klim naar de top is zwaar, bij elke twee stappen die we zetten, glijden we er weer één naar beneden en in een mum van tijd zitten onze schoenen vol zand. Maar ons zwoegen wordt beloond met een schitterend uitzicht. Wat deze plek helemaal bijzonder maakt, is dat dit het grootste ‘wandelende’ duin in Noord-Europa is. Elk jaar verplaatst het zand zich namelijk bijna 20 meter naar het noordoosten; het heeft al talloze struiken, bomen en zelfs een kerkje opgeslokt.
Paardrijden op het strand
Vandaag ruilen we onze auto in voor een IJslands paard. Niet dat we ervaren paardrijders zijn, maar een tocht te paard over het strand staat al heel lang op onze bucketlist. Stapvoets rijden we door de Skallerup’s duinen richting het Nørlev Strand. Zo ontspannen mogelijk houden we de teugels vast en deinen we mee met de bewegingen van de paarden. Veel hoeven we eigenlijk niet de doen, onze paarden volgen gedwee gids Janne. En dat geeft ons alle gelegenheid om van de rust te genieten. Zorgeloos kijken we om ons heen en luisteren naar het ruisen van de zee, tot de Janne zegt dat we nu toch echt even galop moeten proberen. Oké, vooruit dan…
Bunkers & klifs
Met behoorlijk wat spier- en zadelpijn rijden we de volgende ochtend verder langs de kust. Overal vind je hier nog de restanten van de zogeheten Atlantikwall, zo’n 2.000 bunkers die door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog als verdedigingslinie in de duinen zijn gebouwd. Maar door de vele stormen en erosie hangen veel bunkers nu half op een duin, terwijl andere midden op het strand liggen of zelfs al in de golven verdwijnen.
Met een noodgang scheurt gids Kasper met de buggy over het strand, zigzaggend tussen de betonnen bouwsels door. Dan stopt hij, stapt uit en wenkt ons mee te gaan. Niet veel later staan we in een bunker en turen door een schietgat naar de zee. Hoewel het van buiten enorme dingen lijken, is het dankzij de metersdikke muren van binnen smal en klein.
Na dit intermezzo stappen we weer in de buggy en rijden verder langs de branding. Het is vloed en het strand is maar smal. Langzaamaan worden de duinen hoger en steiler tot ze overgaan in enorme klifs die meer dan 60 meter hoog uit de zee oprijzen. Na een tijdje stopt Kasper weer. ‘Tijd voor wat actie,’ zegt hij. Via een smal pad klimmen we langs de klif omhoog, de diepte onder ons wordt steeds duizelingwekkender. Boven wacht ons een verrassing: Rubjerg Knude. Een oude vuurtoren die gevaarlijk dicht bij de rand van de klif staat. ‘Elk jaar brokkelt er weer een paar meter klif af, vooral in de herfst met zijn vele stormen,’ legt Kasper uit. ‘In 2019 hebben ze de vuurtoren al een keer verder landinwaarts verplaatst, en dat zal in de toekomst nog wel eens moeten gebeuren.’
Cold Hawaii
Onze laatste stop is Klitmøller. Behalve een authentiek vissersdorpje is het ook een cold water surfers paradise, dat surfers van over de hele wereld aantrekt. Point Perfect, Bunkers Beach Break en The Bay zijn slechts een paar van de surfspots waar de golven perfect komen aanrollen. Althans, als de wind gunstig is. We zitten op het strand naast Vahine Itchner, wetsuit aan, boards naast ons. Vahine, die de Surfschool Cold Hawaii runt, lacht en wijst naar de nagenoeg rimpelloze zee. ‘We noemen Klitmøller ook wel Cold Hawaii, omdat de golven net zo perfect zijn als daar. Alleen het water is hier behoorlijk wat kouder. Maar vandaag hebben jullie echt vette pech.’ Enigszins teleurgesteld lopen we met onze boards onder onze armen terug naar de surfschool. Morgen een nieuwe dag, nieuwe kansen.
EAT AS A LOCAL
- Juliette Bistro & Vinbar in Klitmøller: een informele en gezellige bistro waar ze Frans comfortfood mengen met internationale invloeden.
- Restaurant VANDret in Løkken: alles wat uit de zee komt toveren ze hier om tot overheerlijke gerechten die tot de verbeelding spreken. Wat duurder, maar absoluut de moeite waard.
- Skagen Fish Restaurant in Skagen: ook hier is het vis wat de klok slaat, die vrijwel direct voor de deur van het restaurant uit het water komt.
Overnachten
- Kallehavegaard Badehotel in Lokken: een sfeervol hotel, net buiten het centrum. Het ontbijt is een aanrader!
Al ruim vijftien jaar maken Yvonne Dudock en Nicole Franken reportages voor o.a. National Geographic Traveler, Trouw, OneWorld en De Groene Amsterdammer. Met hun persoonlijke reportages tekenen ze in tekst en beeld de ware verhalen op van mensen.
Hun meest recente boek Overleven maakten journalist Yvonne Dudock en fotojournalist Nicole Franken indringende, persoonlijke portretten over de effecten van klimaatverandering op het dagelijkse leven van vijf inheemse volken: de Sami in Zweden, de Inuit in Groenland, de Khalkha in Mongolië, de Loba in Nepal en de Vuntut Gwitchin First Nation in Canada.
Het boek is hier verkrijgbaar.
Tekst: Yvonne Dudock
Fotografie: Nicole Franken
Video: Yvonne Dudock
