Toen Marjan Hopmans (51) twaalf jaar geleden ging scheiden, schoot ze in de overlevingsstand - vooral voor haar kinderen van toen twee en vier jaar oud. Zichzelf liep ze volledig voorbij, met een burn-out als gevolg. Dankzij een systeemcoach kwam ze uit haar hoofd, en leerde ze onder andere weer te voelen wat ze zélf nodig had.
Dat zorgde ervoor dat Marjan uiteindelijk haar corporate leven met Tesla verruilde voor haar eigen bedrijf Mellem met camper. Hierin helpt ze, inmiddels zelf als systeemcoach, gescheiden vrouwen en kinderen kracht, rust en balans te vinden na een scheiding.
Die overlevingsstand. Waarom schieten vrouwen daar zo snel in?
“Bij een scheiding, of het nu je eigen keuze is of niet, ben je de controle volledig kwijt. Je basis is weg. De opvang van de kinderen, wellicht een andere woning, een andere financiële situatie. Dat leidt vaak tot angst, die weer leidt tot het opzoeken van controle. Om al die ballen in de lucht te kunnen houden, schiet je in de overlevingsmodus. En die geeft wel adrenaline - waar je op zich best lang op kunt teren - maar het zit in je hoofd, en niet in je lijf. Er is niets belangrijker dan wat je lichaam je aangeeft. Je hoofd gaat altijd met je aan de haal.”
Waarom is het zo belangrijk om uit je hoofd te komen?
“Enerzijds omdat je er dan achter komt wat je echt zelf voelt. Wat je eigen grenzen en behoeftes zijn. Ik dacht tijdens mijn eigen coachingstraject: jeetje, dus dít heb ik al die tijd (niet) gevoeld. En er zijn zoveel dingen die ik niet heb verwerkt, onder andere de pijn over het niet lukken van de relatie. En dat leidt tot punt 2: met die pijn voed ik dus ook de kinderen op. Want die pakken ze op.”
En dat is natuurlijk precies wat je niet wil, maar wat wel het gevolg is van die overlevingsstand.
“Ja. De kinderen liepen tegen de problemen op die ik had met mijn ex, de vader van mijn kinderen. Na het gesprek met die systeemcoach ben ik veel gaan wandelen en praten met professionals, zodat ik de rust kon vinden om te voelen waar ik sta, wie ik ben en wat ik mee wil geven aan mijn kinderen. Het is net als in het vliegtuig: je moet eerst jezelf helpen, en dan de rest. Ik heb negen jaar alleen maar gegeven, systemisch gezien, maar er moet balans zijn. Ik mag ook nemen voor mezelf. Met een andere houding, waarbij je niet alleen leeft voor de kinderen maar ook aan jezelf denkt, kom je veel verder en blijf je beter overeind.”
Met je bedrijf Mellem richt je je vooral op vrouwen, veelal moeders. Waarom?
“Ik ben zelf moeder, ik herken de situatie en voel dit vanuit mijn hart. Systemisch gezien hoeft er maar één persoon een verandering door te gaan, en het hele systeem heeft er profijt van. Er is één persoon waarmee ik kan levelen, en dat is de moeder. Als moeders hun ex (weer) als vader van hun kind(eren) gaan zien, hebben ze meer begrip voor elkaars situatie - en dat is niet alleen voor moeders belangrijk, maar vooral ook voor de kinderen en de vader.”
Dat lijkt me verdraaid lastig, dat begrip opbrengen voor elkaar. Hoe doe je dat?
“Als vrouwen hun scheiding met hun vriendinnen of advocaat bespreken, gaat het defensieve gedrag vaak al aan - als het over geld gaat bijvoorbeeld, of over de kinderen. En daar reageert de vader dan ook weer defensief op. Mellem is een luisterend oor - niet als vriendin, maar als deskundige. Bij mij kunnen ze niet alleen hun verhaal kwijt, maar beseffen ze ook: ik ben niet gek, en ik ben niet alleen. Ik mag het even van mijn schouders af laten glijden. En hoe eerder je dat voelt, hoe minder je in de strijd blijft. Want als je blijft strijden en op je strepen blijft staan, kom je er samen nooit meer uit als ouders voor de kinderen.”
En daarom betrekt Mellem de kinderen er ook bij, als dat de wens is.
“Ja. In de strijd tussen de ouders wordt de stem van het kind heel vaak vergeten. Mediators begeleiden de praktische en de financieel-juridische kant van een scheiding. Als kinderen-scheiden-mee-coach probeer ik de emotionele kant te begeleiden, waarbij het hele gezin wordt betrokken. Ik ga met een speciaal programma met de kinderen aan de slag, waarbij ze de ruimte krijgen om hun verhaal kwijt te kunnen. En dan is het soms heel fijn om in de natuur te zijn - daarom heb ik mijn camper. Geen steriel kantoor waarbij iedereen letterlijk en figuurlijk tegenover elkaar zit, maar buiten, al wandelend, is er meer ruimte voor kinderen om te vertellen wat zij fijn vinden en wat niet. ”
Dat kunnen ze niet bij hun ouders kwijt, als ze in scheiding liggen.
“Precies. Het welzijn van kinderen hangt af van het welzijn van de ouders. Ik denk dan: hoe kan ik moeders het beste bereiken vanuit mijn eigen ervaring? Ik heb weleens een moeder gehad die met haar handen in het haar zat. Haar zoon gaf aan dat hij bij zijn vader wilde gaan wonen. In mijn sessies met de moeder heb ik haar uitgelegd wat haar emoties en gevoelens met haar zoon doen. Die jongen zit ook in een rouwproces én in een loyaliteitsconflict, waardoor hij het moeilijk vindt zijn gevoel te uiten aan zijn moeder. Hoe eerder een kind (bij Mellem) deelt, hoe eerder het heelt.”
En dat geldt ook voor moeders.
“Ja, en dat probeer ik grote bedrijven ook duidelijk te maken. Eén op de twee mensen in het westen gaat uit elkaar. Als je dat als werkgever niet meteen oppakt, heb je 47 procent meer kans op ziekteverzuim en 20 procent meer kans op een burn-out. Gelukkig gaan steeds meer bedrijven preventief werken, maar een specifiek noodpakket zoals met Mellem, zit daar niet bij. Dat probeer ik nu te veranderen.”
Wat houdt dat noodpakket in?
“Dat ik luister en adviseer. Ik zoek samen met de moeder naar het gevoel waarmee zij zich weer sterker voelt in de nieuwe gezinssituatie. Daarbij is belangrijk om het verleden een plek te geven, en te zien hoe haar eigen rol in het geheel nu is. Wat geeft haar energie, en wat kóst haar energie? Met behulp van systeemcoaching komt er focus op bewustwording van haar eigen handelen. Hoe meer je ziet wat en wie je bent en waar je invloed op hebt, hoe rustiger je zal worden en voelt wat je zelf nodig hebt. Waar vind je de rust en ruimte in jezelf om deze nieuwe fase in je leven op jouw manier in te kleuren? Dan pas kun je bewust afstand doen van de overlevingsmodus."
Wat vind je het mooiste aan je werk?
“Vooral als ik van moeders na een sessie hoor dat het ze zo’n rust heeft gegeven. Dat ze er mogen zijn met hun verdriet. En dat ze tot het inzicht komen dat ze, ondanks dat ze niet meteen grip hebben op de situatie, er zelf invloed op kunnen uitoefenen door naar zichzelf te kijken. Het is makkelijker om naar een ander te wijzen, maar die kun je niet veranderen. Zodra ze zien dat ze het zelf kunnen, dan hebben ze het in de hand.”
Moeders zijn eigenwijs - en vinden het lastig om tijd voor zichzelf te maken. Wil je nog één keer uitleggen waarom het zo ontzettend belangrijk is?
“Tijd voor jezelf vindt iedereen moeilijk. Maar als je altijd maar klaarstaat voor iedereen, houd je het niet vol. Dan hebben de kinderen ook niks aan je. Kijk goed naar wat je nodig hebt. Rust en ruimte voor jezelf. Het is echt dat vliegtuigverhaal. Als je niet voor jezelf zorgt, kun je ook niet voor anderen zorgen.”
Helder. Waar sta je met je bus?
“Ik kom overal waar het nodig is. Ook voor een gratis kennismakingsgesprek.”
Kennismaken met Marjan? Dat kan. Kijk op mellem.nu voor de contactgegevens.
