Met de zomer in aantocht en de aantrekkelijke gedachte van zonovergoten terrasjes en strandbedden, is het essentieel om alert te blijven. Uv-straling kan namelijk risico’s met zich meebrengen. Het aantal huidkankerpatiënten neemt toe en daarom is bewustwording van groot belang, benadrukt dermatoloog en WENDY-expert Daniel Kadouch, die voor ons de belangrijkste zaken op een rijtje zet.
Om hier aandacht voor te vragen is de maand mei internationaal uitgeroepen tot Huidkankermaand. Tijdens deze maand wordt extra nadruk gelegd op de preventie van deze ziekte. Wist je bijvoorbeeld dat de huid ons grootste orgaan is en onder invloed van zonlicht vitamine D aanmaakt, wat essentieel is voor sterke botten? De zon is dus niet alleen slecht, maar overmatige blootstelling kan leiden tot huidkanker. Ook het gebruik van de zonnebank brengt grote risico’s met zich mee.
Wat zijn de feiten en cijfers?
‘In Nederland is huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker, maar tevens de meest voorkombare vorm met goede zonbescherming. Het aantal mensen dat huidkanker krijgt neemt toe, momenteel krijgt 1 op de 5 mensen huidkanker en dit stijgt naar 1 op de 4. Jaarlijks krijgen meer dan 77.000 mensen in Nederland de diagnose huidkanker.’
(bron: KWF)
Zijn er specifieke vormen van huidkanker die vaker bij vrouwen voorkomen?
‘Nee, over het algemeen komt huidkanker zowel bij vrouwen als mannen ongeveer even vaak voor. Het risico op huidkanker neemt echter wel toe met de leeftijd. Interessant is dat huidkanker bij vrouwen relatief vaker voorkomt vóór het 65e levensjaar, terwijl na die leeftijd de diagnose vaker bij mannen wordt gesteld.’
Welke zonbeschermingsproducten zijn het meest effectief?
‘De beste strategie voor optimale bescherming is een combinatie van “weren, kleren, smeren”. Dit betekent dat je de zon zoveel mogelijk vermijdt tijdens de piekuren, meestal tussen 10.00 en 16.00 uur, wanneer de Uv-straling (Uv Index) het sterkst is. Zelfs op bewolkte dagen kan Uv-straling door wolken heen dringen, dus let hierop, ongeacht het weer.
Om je huid extra te beschermen, is het aan te raden om zoveel mogelijk huid te bedekken met kleding die Uv-stralen blokkeren. Denk hierbij aan kleding met Uv-beschermingsfactor. Vergeet niet een pet of hoed en een zonnebril te dragen om je gezicht, nek en ogen te beschermen.
Naast het weren van de zon en bedekken van je huid, is ook het regelmatig aanbrengen van zonnebrandcrème van cruciaal belang. Kies altijd voor een zonbeschermingsproduct met minimaal SPF 30 en breng deze royaal aan op de onbedekte huid. Vergeet gevoelige plekken zoals je oren, lippen, neus en nek niet. Herhaal het aanbrengen om de twee uur, vooral na zweten, zwemmen of afdrogen met een handdoek.
Door deze drie-stappen benadering toe te passen – weren, kleren, smeren – ben je optimaal beschermd tegen de schadelijke gevolgen van Uv-straling. Bescherming is het sleutelwoord als het aankomt op het voorkomen van huidkanker en het behouden van een gezonde huid.’
Wat zijn de risicofactoren voor huidkanker en hoe kan men zichzelf beschermen?
‘Als dermatologen zien we een alarmerende toename van huidkankergevallen, grotendeels als gevolg van overmatige blootstelling aan de zon en/of zonnebanken in het verleden. Het is belangrijk te benadrukken dat mensen met een lichtere huidskleur een groter risico lopen op zonverbranding en huidkanker, omdat hun huid minder pigment heeft om zichzelf te beschermen tegen Uv-stralen.
Daarnaast is het essentieel om te begrijpen dat zonschade een cumulatief effect heeft op de huid. Dit betekent dat blootstelling aan de zon op jonge leeftijd, vooral als je als kind vaak verbrand bent geweest, het risico op huidkanker op latere leeftijd aanzienlijk verhoogt. Het is dus nooit te laat om maatregelen te nemen ter bescherming van je huid.
Om jezelf te beschermen tegen deze risicofactoren voor huidkanker is het van groot belang om verstandig om te gaan met de zon. Door bewust om te gaan met de zon en preventieve maatregelen te nemen, kun je jezelf en je huid beschermen tegen de schadelijke gevolgen van Uv-straling en het risico op huidkanker verminderen.’
Welke soorten huidkanker zijn er en wat zijn de symptomen om op te letten?
‘Er zijn verschillende soorten huidkanker. De meest voorkomende vormen zijn het basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom. De diagnose basaalcelcarcinoom wordt het vaakst gesteld en is over het algemeen goed behandelbaar, zelden levensbedreigend. In het begin lijkt het wellicht op iets anders, zoals een glad knobbeltje, zweertje, of eczeemplek . Het veroorzaakt meestal geen pijn of jeuk. Het plaveiselcelcarcinoom presenteert zich vaak als een roze, ruw knobbeltje dat langzaam in omvang toeneemt en vaak pijnlijk is. Het kan lijken op een groeiende wond of ruw, hard aanvoelend plekje. Melanomen kunnen ontstaan in bestaande moedervlekken of als nieuwe verdachte vlekken op de huid die lichtbruin, donkerbruin of rood zijn. Zulke vlekjes groeien snel, zijn vaak asymmetrisch, kunnen van kleur veranderen, jeuken of bloeden. Let op deze symptomen en raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Het is ook belangrijk te weten dat een melanoom kan voorkomen op onverwachte plekken waar de zon niet schijnt, zoals onder de nagels, op de voetzool en in het oog. Bewustwording van deze feiten en streven naar een gezonde en beschermde huid zijn van groot belang.’
Hoe vaak moet men naar een huisarts of dermatoloog voor een huidkankercontrole en wat gebeurt er tijdens zo’n controle?
‘Regelmatige zelfcontrole van de huid is essentieel om veranderingen of verdachte plekjes op te merken. Let op nieuwe vlekjes of plekjes die anders ogen dan normaal en raadpleeg direct een huisarts of dermatoloog bij twijfel. Bij een controle van de huid bij een dermatoloog wordt de gehele huid gecheckt op verdachte plekken. Tijdens zo’n controle inspecteert de dermatoloog grondig de gehele huid op verdachte huidafwijkingen, moedervlekken en bultjes. Het vroegtijdig detecteren van veranderingen kan de kans op succesvolle behandeling van huidkanker vergroten en de gezondheid van de huid bevorderen.’
